OLGUN HUKUK BÜROSU
ÖDEME YAPMAK İÇİN TIKLAYINIZ
Çalışma Ahlakı Kapsamında Mesai Kavramı Nedir?17/03/2022

Çalışma Ahlakı Kapsamında Mesai Kavramı Nedir?

Bu yazımızı hukuk fakültesi öğrencisi, stajyer avukat, avukat meslektaşlarımızın bloğumuzu okuduğu düşüncesiyle kaleme aldık. Meslek hayatındaki deneyimlerimiz bize gösterdi ki okul-dershane kültüründen gelen genç stajyer arkadaşlar (gelecekteki meslektaşlarımız) çalışma hayatına adaptasyonda problem yaşıyor. Gözlemlediğimiz problemler üzerine naçizane rehberlik edebilir düşüncesi ile "mesai saatleri" kavramını irdeleyeceğiz.

Çalışma ahlâkı bir toplumda işe ve çalışmaya karşı takınılan tavırlar ve  bu konudaki değerler bütünüdür. Bir toplumun işe yönelik tutumu bir başka toplumdan farklılık gösterebileceği gibi, bu konuda toplumun çeşitli katmanları arasında da farklı yaklaşımlar söz konusu olabilmektedir. Bazı toplumlar işe yönelik olumlu bir tutum geliştirirken, bazıları işten çok dinlenme ve eğlenceyi ön plana çıkarabilmektedir. Mesai saati kavramı ise, bir kişinin belli bir saat içerisinde emek harcadığı işi olarak öne çıkar. Dolayısıyla çalışanların mesai saatleri içerisinde mümkün olduğu derecede kendilerini işe vermeleri, verimli ve etkin mesai sergilemeleri esastır. Diğer bir deyişle, mesai saati içerisinde emeği işi olan çalışan, işini ve işinin gereklerini çalışma ahlakı içerisinde yerine getirmelidir.

Tüm ahlaki ve dini değerler, işini layıkıyla yapan bireyleri övmüştür. Herkesin işini iyi yapması halinde iyi bir toplum oluşacağına inanılmıştır. Nitekim, bu husus bir nevi organize çalışma kültürünün temelini oluşturur. Ancak çalışanlarla ilgili karşılaşılan problemlerden en önemlisi çalışanların mesai saati içerisinde çalışma ahlakına aykırı tutumlarda bulunmasıdır. Öyle ki, iş yerinde uzun saatler boyunca telefonla ilgilenmek, sıklıkla işe geç kalmak, çalışma arkadaşlarıyla iş dışı konularda uzun sohbetlerde bulunmak çalışma ahlakına aykırı davranışlardan bir kaçıdır. Bu sebeple çalışma ahlakı kapsamında mesai içerisinde dikkat edilmesi gereken hususlar önem ifade eder. Bu nedenle yazımızda sıklıkla karşılaşılan çalışma ahlakına aykırı birkaç davranış üzerinde durulacaktır.

1- Çalışanların İşe Geç Gelmeyi Alışkanlık Haline Getirmesi: Zamanında işinin başında olmayan çalışanlar, iş yerleri için büyük sıkıntılar yaratabilir. Örneğin; İşe zamanında gelmeyen bir avukat, müvekkilinin veya danışanının beklemesine neden olabilir. Bu nedenle bir hukuk ofisi maddi kayıplar yaşayabileceği gibi itibar kaybı da yaşayabilir. Dakikaların dahi önemini vurgulamak adına Avrupalı bir düşünürün ; "Ben başarılarımı işime ve randevularıma 10-15 dakika önce gitmeme borçluyum" sözünü hatırlatmak isteriz.

2- İnternetin İş Dışı Amaçlarla Kullanılması (Sanal Kaytarma): Yirminci yüzyılın son çeyreğinden itibaren internet insan hayatına girmiştir. İnsanlığı sanayi toplumundan bilgi toplumuna taşıyan internet, pek çok sektörde iş yapma biçimlerini kökten değiştirmiştir. Fakat bu durum çalışma ahlakı problemlerinden biri olan sanal kaytarmayı da meydana getirmiştir. Zira internetin yaygınlaşmaya başladığı yıllarda çoğunlukla oyun oynama ve haber takibi olarak gerçekleşen sanal kaytarma, sosyal medya uygulamalarının artmasıyla birlikte çalışanların işyerlerinde geçirdikleri zamanın önemli bir kısmını kaplayan meşguliyet haline gelir. (Ünal ve Tekdemir, 2015).  Ayrıca sürekli internet başında olan çalışanlar asıl işi ile uğraşması gereken zamanda sosyal medya uygulamalarında vakit geçirmekte, bu durum Hukuk Bürolarında verdiği zararın ötesinde çalışan açısından internet bağımlılığına da neden olabilmektedir.(Arısoy, 2009) Dolayısıyla bir çalışan mesaisini bu şekilde iş dışı amaçlarla kullanmamalıdır. Beyaz yakalılar sınıfında yer alan Avukatlar, stajyer Avukatlar, Katib/Katibelerin dikkat etmeleri gereken önemli bir husustur.

3- Mesai Saatleri İçerisinde Başka Şeylerle Uğraşılması: Bu davranış ise iş dünyasında karşılaşılan farklı bir problemdir. Bu husus aslında hukuki olarak çalışanın iş görme borcunu eksik yerine getirmesi olarak değerlendirilebilir. Normal şartlarda mesai içinde çalışanlar  vaktini boşa geçirmemelidir. Örneğin; Çalışanların çalışma saatleri içerisinde çalışma arkadaşları veya özel misafirleri ile uzun uzun iş dışında konuşma yapmaları çalışma ahlakına aykırı bir davranıştır.

4- Mesai Saatleri İçerisinde Uzun Sigara ve Çay Molalarına Çıkılması: Bu husus sadece çalışanın kendi mesaisi içindeki üretkenliğini azaltmakla kalmaz diğer çalışanlarında üretkenliğinin azalmasına neden olur. Zira, sigara kullanmayan bir çalışan sigara kullanan diğer bir çalışanın yapmış olduğu molalara çıkmaz ve ister istemez mola kullanımları arasında farklılıklar oluşur. Bununla birlikte bir kişinin sıklıkla çay vb. içecek tüketimi için uzun uzun molalar vermesi mesai kavramının da etkinliğini azaltır.  Esasında her çalışan sorumluluğunda bulunan işi hızlı ve verimli şekilde tamamlamak ister.

5- İşverenlerin de Çalışma Ahlakı Kapsamında Mesai Kavramına Dikkat Etmesi: Yukarıda ifade edilen hususlar yalnızca çalışan kimseler için geçerli değildir. Zira benzer birçok durum işverenler tarafından da yapılır. Öyle ki, işverenin çalışanlarını uzun süre bekletmesi yapılacak işin zamanında icra edilememesine neden olabilir.  Bununla birlikte işverenin sanal kaytarma eyleminde bulunup onayından veya gözleminden geçmesi gereken işi zamanında çalışanına teslim etmemesi kaçınılmaz sonuçlar doğurabilir. Bilhassa bu tarz durumlar Hukuk Bürolarındaki işleyiş için dikkat edilmesi gereken konulardır. Her Hukuk Bürosunun işleyişi birbirinden farklılık arz etse bile dikkat edilmesi gereken birçok husus bellidir.

 

Görüldüğü üzere, çalışma ahlakı kapsamında mesai kavramı oldukça önemlidir. Zira, mesai çalışma eyleminin büyük bir kısmını oluşturur. Dolayısıyla da bu süreç içerisinde hem çalışanlar hem de işverenler tarafından hassas bir tutum sergilenmeli, üzerinde durulan davranışları icra etmemeye dikkat edilmeli ve beklenen özveri gösterilmelidir.

Tüm bunların yanı sıra çalışma ahlakı kapsamında mesai kavramı, birden fazla çalışanın bulunduğu iş yerlerinde diğer çalışma alanlarına nazaran hassasiyet gösterilmesi gereken bir husustur. Zira çoklu çalışanın bulunduğu yerlerde "domino etkisi" vuku bulur. Bu etki vakıf olunduğu üzere, domino taşlarının devrildiklerinde sırayla yanlarındaki taşları da devirmeleri esasına dayanır. Öyle ki, bir çalışanın mesai diliminde çalışma ahlakına aykırı davranışta bulunması diğer çalışanlarda da ister istemez bu davranışın normalleşmesine sebep olur.

Ancak unutulmamalıdır ki, çalışma ahlakında mesai kavramı yalnız çalışan kimseleri kapsayan bir değerler bütünü değildir. Çalıştıran kimselerde aynı hassasiyetle çalışma ahlakı kapsamında davranışlarına, mesai kavramına hassasiyet göstermelidir. Öyle ki, etkin mesai sağlamaya çalışılırken çalışan kimseler üzerinde yoğun bir baskı da oluşturulmamalıdır. Zira emek çekilmiş her şeyin değerli olduğu göz ardı edilmemelidir.

Sonuç olarak, çalışma ahlakının farklı birçok tanımı yapılsa da  bu kavram, işine zamanında giden, mesai saati boyunca çalışma isteğiyle dolu olan, sorumluluk sahibi bir takım üyesi olarak davranabilen bireylerin sahip olduğu bir özellik olarak nitelendirilebilir. İşte sahip olunan ahlaki değerler nedeniyle mesai diliminde çalışma ahlakına aykırı davranışlarda bulunulmamalıdır. Zira bu husus  ahlaki değer olmasının yanı sıra bir yükümlülüktür. Etkin ve mutlu çalışmanın ise yükümlülüklerin yerine getirilmesinden geçtiğine inanılır.

Olgun Hukuk-Av.Ümit OLGUN

Tazminat-İdare-Ceza Hukuk Departmanı- Konya Hukuk Bürosu

Av. Rabia KIRAÇ

DETAYLI BİLGİ İÇİN

TELEFON VE WHATSAPP:+90 (553) 048 68 12

MAİL ADRESİ: olgunhukukburosu@gmail.com

Blog Yazıları

+90 (332) 400 00 38

+90 (332) 400 00 48

+90 (332) 342 48 84

+90 (553) 048 68 12

info@olgun.av.tr

Fetih mah. Kültür cad. Nefer sok. Olgun Plaza No:1/b Posta Kodu: 42000 Karatay / KONYA