Araç alım satım dünyasında sıklıkla karşılaşılan sorunlardan biri, araç kilometresinin düşürülmesidir. Araç satıcılarının, özellikle ikinci el araç piyasasında, daha fazla kazanç elde etmek için kullandıkları yasadışı bir yöntemdir. Kilometre düşürme, yani bir aracın gösterge panelindeki kilometre sayacının manipüle edilmesi, alıcıyı yanıltma amacı taşır. Bu işlem, genellikle aracın değerini olduğundan daha yüksek göstermek, dolayısıyla aracın piyasa değerini artırmak için yapılır. Peki, bu işlem neden bu kadar yaygın ve ne gibi sonuçları vardır?

Kilometre Düşürme Nedir?
Kilometre düşürme, bir aracın kilometre sayacının geriye alınarak aracın daha az kilometre yapmış gibi gösterilmesidir. Bu, hileli uygulama alıcıları yanıltır ve araca ederinden daha fazla ödeme yapmalarına neden olur. Bu nedenle kilometre düşürme, tüketicilerin güvenini sarsan ciddi bir sorundur.

Kilometre Düşürme Nasıl Yapılır?
Kilometre düşürme işlemi, genellikle elektronik araç kilometre sayacı olan modern araçlarda gerçekleştirilir. Bu sayacın yazılımı üzerinde yapılan müdahalelerle, aracın kilometre bilgisi düşürülebilir. Eski model araçlarda ise daha basit mekanik yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemler genellikle aracın geçmişine dair önemli bilgiler veren kilometre verisini manipüle ederek, alıcıyı yanıltır.

Dolandırıcılık Suçu Olarak Kilometre Düşürme
Kilometre düşürme, basit bir hile olmaktan çok, aynı zamanda ciddi bir dolandırıcılık suçudur. Çünkü araç alıcıları, aracın kilometre bilgisiyle, aracın ne kadar kullanıldığını, bakımının ne sıklıkla yapıldığını ve motorunun ne durumda olduğunu tahmin etmeye çalışır. Kilometresi düşük bir araç, genellikle daha az yıpranmış, daha az masraflı ve daha değerli olarak değerlendirilir. Ancak kilometre manipülasyonu yapıldığında, bu bilgiler yanıltıcı olur.

Kilometre düşürme, Türk Ceza Kanunu'na göre dolandırıcılık suçunu meydana getirebilir. Dolandırıcılık suçunun temel unsuru, başkasını yanıltarak haksız bir çıkar sağlamaktır. Burada, kilometre düşürme, alıcıyı yanıltarak ona değeri daha düşük bir aracı, aslında değeri daha yüksek olan bir araç gibi satma amacını taşır. Ancak, dolandırıcılık suçunun oluşabilmesi için, failin alıcıyı yanıltıcı bir şekilde hareket etmesi ve bu yanıltma sonucunda mağdurun zarar görmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra, kilometre düşürme işleminde, alıcının yapılan hileyi fark etme olasılığı ve denetim imkanının bulunması, suçun oluşumunu etkileyebilecek bir diğer önemli unsurdur. Zira, dolandırıcılık suçunun meydana gelmesi için mağdurun denetim imkanlarının ortadan kalkmış olması gerekmektedir.

Basit incelemelerle tespit edilebilecek şekilde yapılan kilometre düşürme işlemleri, genellikle dolandırıcılık suçunun hukuki unsurlarını taşımayabilir. Ancak, daha karmaşık ve alıcıyı ciddi şekilde yanıltan eylemler, Türk Ceza Kanunu’na göre dolandırıcılık suçunu oluşturabilir ve faile karşı cezai yaptırımlar uygulanabilir. Bu nedenle, kilometre manipülasyonu yapılırken, eylemin niteliği ve mağdurun durumu, suçun oluşup oluşmadığı konusunda belirleyici rol oynar.

Alıcılar İçin Riskler
Kilometresi düşük gibi gösterilen bir araç, aslında çok daha fazla kullanılmaktan dolayı yıpranmış olabilir. Bu da alıcıyı telafi edilemez bir maddi kayba uğratabilir. Ayrıca, bu tip araçların tamir masrafları daha fazla olabilir ve uzun vadede daha fazla arıza çıkarabilir.

Kilometre Düşürmeyi Nasıl Anlayabilirsiniz?
-Servis Kayıtları: Bir aracın geçmişi, servis geçmişiyle doğrulanabilir. Eğer aracın düzenli olarak bakımları yapılmışsa, kilometre bilgisinin doğruluğu bu kayıtlarla karşılaştırılabilir.

-Fiziksel Kontroller: Araçta aşırı yıpranmış pedal, direksiyon simidi veya koltuklar gibi fiziksel izler, düşük kilometreye sahipmiş gibi gösterilen bir aracın aslında çok daha fazla kilometre yaptığını gösterebilir.

-Dijital Araç Geçmişi: Birçok araç, dijital olarak kaydedilen kilometre verilerini içerir. Bu veriler, aracın geçmiş kilometre bilgilerini doğrulamak için kullanılabilir.

-Uzman Kontrolü(Ekspertiz): Bir otomobil uzmanı veya mekanik, aracın kilometresi hakkında fikir verebilir. Uzmanlar, aracın aşınma durumunu değerlendirerek kilometre düşürülüp düşürülmediğini belirleyebilir.

Sonuç olarak…
Kilometre düşürme, araç alım satım dünyasında ciddi bir problem olmaya devam etmektedir ve hem alıcılar hem de satıcılar için riskler taşır. Tüketicilerin, araç satın alırken dikkatli olmaları ve mümkünse araç geçmişini sorgulamaları önemlidir. Eğer kilometre manipülasyonu yapıldığı tespit edilirse, ilgili kişi ve kurumlar yasal olarak cezalandırılmalıdır. Ancak her somut olayda koşullar farklılık göstereceği için, kilometre düşürme gibi bir durumla karşılaşıldığında, profesyonel bir hukuk danışmanına başvurulması, mağduriyetin önlenmesi açısından büyük önem arz etmektedir.

Olgun Hukuk-Av. Ümit OLGUN

Tazminat-İdare-Ceza Hukuku Departmanı

Av. Rabia KIRAÇ- Stj. Av. Tolga TOMUR