Pasaport tahdidi işlemi bir kimsenin yurt dışına çıkmasını engellemek amacıyla idare tarafından tesis edilen bir idari işlemdir. Dayanağını Pasaport Kanununun 22. maddesinden alan söz konusu işlemin tesisi için idarece herhangi bir mahkeme kararına ihtiyaç duyulmaz. 
    
Pasaport tahdidi işlemiyle birlikte pasaport kullanımının kısıtlanması sonucu ortaya çıkar. Bu durumda hukuka aykırı olduğu iddia edilen tahdit işlemine karşı iptal davası açılabilir. Ancak belirtmek gerekir ki iptal davasına konu olabilecek tahdit işlemi mahkeme kararı olmaksızın uygulanan işlemdir dolayısıyla ceza mahkemelerince adli kontrol amaçlı verilen yurt dışına çıkma yasaklarında uygulanan pasaport tahdidi işlemi iptal davasına konu edilemez.

İdare tarafından tesis edilen pasaport tahdidi işleminin başta Anayasa olmak üzere tüm mevzuata uygun olması gerekir. Öyle ki işlem, Anayasa tarafından koruma altına alınan başta seyahat özgürlüğü olmak üzere kişi haklarına müdahale niteliğindedir. Tahdit işleminin hukuka aykırılığı, işlemin taşıması gereken unsurların eksikliğinden kaynaklanabileceği gibi somut olayda oluşan başka nedenlerden ötürü de söz konusu olabilir. 

Hukuka aykırı olduğu düşünülen bu kısıtlayıcı işleme karşı iptal davası açmadan önce idareye başvurularak söz konusu pasaport tahdidinin hangi gerekçeyle uygulandığının açıklanması talep edilebilir. İdare tesis ettiği işlemleri bir nedene dayandırmak durumundadır. Yapılan bu başvuru sonucunda idareden 30 gün içerisinde cevap alınamaması hali idare hukukunda zımni ret sayılacağından bu sürenin sona erdiği tarihten itibaren 60 günlük bir süre başlar, bu süre içerisinde iptal davası açılabilir. Başvuru sonucunda idareden cevap alınması halindeyse cevaba göre bu cevabın tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içerisinde dava açılabilir. 

Pasaport tahdidinin iptali davasında görevli ve yetkili mahkeme işlemi gerçekleştiren idari makamın bulunduğu yer idare mahkemesidir. 

Söz konusu işlem kişinin pasaport kullanımını ve birtakım özgürlüklerini sınırlamanın yanında maddi ve manevi açıdan da zarara uğramasına neden olabilir. Örneğin işlerini yurt dışı bağlantılı olarak yürüten bir kişinin pasaport tahdit işlemiyle karşılaşması maddi açıdan uğrayacağı zararları ve manevi açıdan yaşayacağı çöküntüyü de beraberinde getirebilir. Böylesi bir durumun varlığı halinde kişi işlem neticesinde uğradığı zararı tam  yargı davasına konu ederek zararının tazminini talep edebilir. 

Pasaport Kanunu m.22 'de hüküm altına alındığı şekliyle "yabancı memleketlere gitmeleri mahkemelerce yasaklananlar dışında kalanlara, zaruri hallerde Cumhurbaşkanının onayı ile pasaport veya pasaport yerine geçen seyahat vesikası verilebilir." Dolayısıyla zaruri durumların varlığı halinde ilgili makamlara başvurularak pasaport veya seyahat vesikası alınabilir.     

Anılan süreç teknik detaylar barındırdığından alanında uzman bir avukattan destek alınmasını öneririz.
 

Olgun Hukuk - Av. Ümit OLGUN
Tazminat - İdare - Ceza Hukuku Departmanı
Av. Rabia KIRAÇ - Stj. Av. Erva ACAR

DETAYLI BİLGİ İÇİN

TELEFON VE WHATSAPP:+90 (553) 048 68 12

MAİL ADRESİ : olgunhukukburosu@gmail.com